روایات مختلف در مورد مدّت حکومت حضرت مهدی (عج) را چگونه توجیه می‌کنید؟
با توجّه به روایات موجود دربارهٔ مدّت حکومت حضرت مهدی (عج) سه قول وجود دارد:
۱. ترجیح روایات هفت سال در مدّت حکومت حضرت
این قول شواهد و مؤیّداتی نیز دارد:
الف) چون از شهرت در عمل برخوردار است؛
ب) این روایات بنابر قول ابوالحسین آبرّی مستفیض یا متواتر است؛[۱]
ج) قیام و حکومت حضرت مهدی (عج) در مدّت هفت سال، فضیلتی برای آن حضرت است؛
د) روایات هفت سال به روایتی تقیید می‌خورد که هر سال از آن هفت سال را برابر ده سال می‌داند که مجموع آن هفتاد سال می‌شود که در نتیجه، مدّت معقولی برای برپایی حکومت عدل جهانی است.
همچنین ممکن است که روایت فوق را حمل بر مبالغه در طولانی بودن مدّت حکومت حضرت نمود؛ زیرا عدد هفتاد به جهت مبالغه به کار می‌رود؛
۲. حمل روایات به مرحلهٔ حیات و حکومت
احتمال دوم آن است که روایات مختلف را بر دو مرحله حمل کنیم:
الف) مرحلهٔ حیات امام زمان (عج) بعد از ظهور؛ که کمتر از ده سال است؛
ب) مرحلهٔ حکومت عدل جهانی توحیدی؛ که بیش از ده سال به طول خواهد انجامید؛ خصوصاً آنکه با رجعت هر یک از امامان، قبل از برپایی قیامت و بعد از ظهور حضرت، حکومت عدل جهانی توحیدی ادامه خواهد یافت.
۳. حمل بر مراحل شدّت و ضعف
ممکن است اختلاف مدّت در حکومت حضرت را به مراحل قوّت و ضعف حمل نمود.
سفارینی می‌گوید:
بر فرض صحّت تمام روایات می‌توان همه را این‌گونه حمل کرد که حکومت حضرت از حیث ظهور و قوّت متفاوت است، مدّت بیشتر را حمل بر تمام مدّت حکومت از اوّل زمان بیعت تا آخر حکومت حمل می‌کنیم و مدّت زمان کمتر را بر حدّاقل ظهور و مدّت حدّ وسط را نیز بر حدّ وسط ظهور و قوّت حمل می‌کنیم.[۲]
خلاصهٔ کلام سفارینی این است که ایشان مراحل حکومت حضرت را بر سه بخش تقسیم می‌کند:
الف) مرحلهٔ ظهور و قوّت که در آن زمان، امور رتق و فتق می‌شود. (حدّاقل).
ب) مرحلهٔ تثبیت و آرامش. (حدّ وسط).
ج) مرحلهٔ نهایی، و نهایت حکومت حضرت: (حدّاکثر).
…………………………………………………………………………….
[۱] ابن حجر، «صواعق المحرقه»، ص ۱۶۲.
[۲] سفارینی، محمّد بن احمد، «لوائح الأنوار السنیة و لواقح الافکار السنیة»، دارالرّشد، چاپ اوّل، ۱۴۱۵ هـ ق، ج 2، ص 79.