آیا حضرت مهدی (عج) بعد از ظهور، مسجدالحرام و مسجدالنّبی را تغییر خواهد داد؟
کلینی و مفید با سند خود از ابوبصیر و او نیز از امام صادق علیه السبلام نقل کرده است که فرمودند:
«إِنَّ الْقَائِمَ علیه‌السلام إِذَا قَامَ، رَدَّ الْبَیْتَ الْحَرَامَ إِلی أَسَاسِهِ، وَ مَسْجِدَ الرَّسُولِ إِلی أَسَاسِه[۱]: هنگامی که قائم قیام کند، مسجدالحرام را به اساس خود باز می‌گرداند و نیز مسجد نبوی را به اساس خود باز می‌گرداند…» پاسخ:
۱. شیخ مفید این روایت را مرسلاً از ابی بصیر نقل کرده و کلینی نیز با این سند، آن را نقل نموده است: «احمد بن محمّد، عمّن حدّثه، عن محمّد بن الحسین، عن وهیب بن حفص، عن ابی بصیر…» و معلوم است که سند ارسال دارد؛ زیرا راوی از محمّد بن حسین مشخص نیست؛
شیخ طوسی (ره) نیز در کتاب «الغیبة»[۲] حدیث فوق را نقل کرده؛ ولی در سند آن علی بن ابی حمزه بطائنی است که از سردمداران واقفی‌ها و از دشمنان امام رضا علیه‌السلام به حساب می‌آید. نتیجه اینکه: این روایت هیچ سند معتبری ندارد، قابل احتجاج باشد؛
۲. حضرت مهدی (عج) کسی است که مورد اعتماد شیعه و اهل سنّت است و شیعه علاوه بر اعتماد، او را معصوم نیز می‌داند. او کسی است که مطابق روایات فریقین سیره‌ای پسندیده دارد و بعد از ظهورش، زمین را پر از عدل و داد خواهد کرد. کسی که چنین اوصافی دارد، هرگز شکّ و تردیدی در عملکرد او نخواهد شد؛ گرچه «مسجد الحرام» و «مسجدالنّبی» را هم برای مصالحی خراب کرده و به اساس آن بازگرداند؛
۳. بر فرض صحّت روایت، ممکن است توجیه آن این باشد: از آنجا که برخی از نواحی این دو مسجد، توسط سلاطین جور به جهت ریا و دیگر اهداف یا با مال حرام و غصبی ساخته شده است و برای آنکه آثار ظالمان باقی نماند، آن‌ها را خراب می‌کند و به جای اصلی آن، باز می‌گرداند؛
۴- مطابق روایت «صحیح مسلم» پیامبر صلی‌الله علیه و آله و سلّم قصد داشت که «کعبه» را خراب کرده و از نو بنا کنند؛ ولی به جهت آنکه مردم تازه مسلمان بودند، از این کار صرف نظر کردند.
مسلم در صحیح خود از عبدالله بن زبیر از عایشه نقل کرده است که رسول خدا صلی‌الله علیه و آله و سلّم فرمودند:
«یَا عَائِشَهُ لَوْ لَا أَنَّ قَوْمَکَ حَدِیثُو عَهْدٍ بِشِرْکٍ لَهدَمتُ الْکعبهَ فَاَلْزَقتُها بِالْاَرضِ وَ جَعَلتُ لَها بابَیْن: باباً شَرقْیاً وَباباً غَربیّاً وَ زِدتُ فیها سِتّهَ اَذرُعٍ مِنَ الحِجرِ فَانَّ قُرَیشاً اِقْتصَرَتْها حَیثُ بَنَتِ الْکَعبهَ».[۳]
حدیث دیگری نیز مسلم در همین باب نقل کرده است که برخی از سلاطین کعبه را خراب کرده و دوباره بازسازی کردند.[۴]
…………………………………………………………………………
[۱] کلینی، محمّد بن یعقوب، «کافی»، ج ۴، ص ۵۴۳؛ مفید، محمّد بن محمد، «الارشاد»، ص ۳۶۴.
[۲] طوسی، محمّد بن حسن، «الغیبه»، ص ۲۸۲.
[۳] «صحیح مسلم»، ج ۴، ص ۹۸.
[۴] همان.