«آیات شهادت» چگونه بر وجود امام زمان (عج) دلالت دارد؟
در آیات بسیاری اشاره شده است که خداوند در میان هر امّتی، کسی را به‌عنوان «شاهد» قرار داده تا در روز قیامت، بر آن‌ها احتجاج کند. اینک به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
الف)«فَکَیفَ إِذا جِئْنا مِنْ کُلِّ أُمَّةٍ بِشَهیدٍ وَ جِئْنا بِکَ عَلی هؤُلاءِ شَهیداً[۱]: چگونه است حال «در روز محشر» آنگاه‌که از هر طایفه‌ای، گواهی آوریم و تو را «ای پیامبر» بر آنان گواه خواهیم.»
ب) «وَ یوْمَ نَبْعَثُ مِنْ کُلِّ أُمَّةٍ شَهیداً ثُمَّ لا یؤْذَنُ لِلَّذینَ کَفَرُوا وَ لا هُمْ یسْتَعْتَبُونَ[۲]: و آن روز را که ما از هر امّتی شاهدی برانگیزیم، آنگاه به کافران اجازهٔ سخن داده نشود و توبهٔ آنان پذیرفته نگردد.»
ج) «وَ یوْمَ نَبْعَثُ فِی کلِّ أُمَّةٍ شَهِیدًا عَلَیهِمْ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَ جِئْنَا بِک شَهِیدًا عَلَی هَؤُلَاءِ[۳]: روزی که ما در هر امّتی، از میان خودشان گواهی بر آنان برانگیزیم و تو را «ای محمّد» بر این امت گواه آوریم.»
از این آیات به‌خوبی استفاده می‌شود که در هر زمان و برای هر امّتی خداوند افرادی معصوم از خطا و اشتباه قرار داده است تا در روز قیامت به اعمال آنان گواهی دهند. کسی که قرار است شاهد بر اعمال امّت باشد نباید در شهادتش اشتباه کند و نیز باید احاطهٔ علمی بر همهٔ اعمال امّت داشته باشد. اینان کسانی اند که در امر هدایت بشر، حجّت خدا در روی زمین‌اند.
فخر رازی در ذیلی آیهٔ «وَ نَزَعْنَا مِنْ کلِّ أُمَّةٍ شَهِیدًا[4]: و [در آن روز] از هر امّتی گواهی برمی‌گزینیم.» می‌گوید:
آنان شاهدانی هستند که در هر زمان، بر مردم شهادت می‌دهند که از جملهٔ آن‌ها انبیاء هستند.»[۵]
او همچنین در ذیل آیهٔ «وَ یَوْمَ نَبْعَثُ مِنْ کُلِّ أُمَّة شَهِیداً[۶]: و روزی را که از هر امّتی گواهی بر آنان برمی‌انگیزیم.» می‌گوید:
هر جمعی که در دنیا به وجود می‌آید، لازم است که کسی به‌عنوان شاهد در میان آن‌ها وجود داشته باشد.
شاهد در زمان رسول خدا صلی‌الله علیه و آله و سلّم خود حضرت بود به دلیل آیهٔ: «وَ کَذلِکَ جَعَلْناکُمْ أُمَّةً وَسَطاً لِتَکُونُوا شُهَداءَ عَلَی النَّاسِ وَ یکُونَ الرَّسُولُ عَلَیکُمْ شَهیدا: همان‌گونه (که قبلۀ شما، یک قبلۀ میانه است) شما را نیز، امّت میانه ای قرار دادیم (در حد اعتدال، میان افراط و تفریط) تا بر مردم گواه باشید و پیامبر هم بر شما گواه است».
و نیز لازم است که در هر زمان، بعد از رسول، شاهدی در میان امّت باشد. از اینجا، به‌خوبی روشن می‌شود که هر عصری خالی از شاهد بر امّت نیست و آن شهید باید از خطا مصون باشد وگرنه احتیاج به شاهد دیگری است و درنتیجه، به بی‌نهایت منتهی خواهد شد که این باطل است.[۷]
…………………………………………………………..
[۱] سورهٔ نساء، آیه ۴۱
[۲] سورهٔ نحل، آیه ۸۴
[۳] سورهٔ نحل، آیهٔ ۸۹
[۴] سوره قصص، آیهٔ ۷۵.
[۵] فخر رازی، محمّد بن عمر، «تفسیر الکبیر»، ج ۲۵، ص ۱۲ و ۱۳.
[۶] سورهٔ نحل، آیهٔ ۸۴.
[۷] فخر رازی، محمد بن عمر، «تفسیر الکبیر»، ج ۲۰، ص ۹۸.