آیهٔ «ارسال رسول» چگونه بر ظهور امام زمان (عج) دلالت دارد؟

خداوند متعال می‌فرماید:

«هُوَ الَّذی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدی‏ وَ دینِ الْحَقِّ لِیظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ کُلِّهِ وَ لَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ[۱]: او کسی است که رسولش را با هدایت و دین حقّ فرستاد تا او را بر همهٔ آیین‌ها غالب گرداند؛ هر چند مشرکان کراهت داشته باشند.»

مقصود از هدایت در آیه، هدایت الهی است که رسول خود را بر آن مبعوث کرده و مراد از «دین حق» نیز همان دین اسلام است. ضمیر در «لیظهره» به دین اسلام برمی‌گردد نه رسول خدا صلی‌الله علیه و آله و سلّم؛ زیرا مرجعی نزدیک‌تر از کلمهٔ رسول است و نیز تناسب بین غالب که دین اسلام است با مغلوب که ادیان دیگر است، برقرار می‌شود.

فخر رازی می‌گوید:

این بشارت از طرف خداوند است که باید در آینده تحقّق یابد و طبق روایات در زمان حضرت عیسی علیه‌السلام و حضرت مهدی (عج) محقّق می‌شود.[۲]

طبری می‌گوید:

در زمان نزول حضرت عیسی علیه‌السلام تمام ادیان باطل و نابود شده و تنها دین اسلام بر همهٔ ادیان غالب خواهد شد.[۳]

از سعید بن جبیر روایت شده است که:

آیه مربوط به مهدی (عج) از اولاد فاطمه علیها السلام است که خداوند آن را بر همهٔ ادیان غالب خواهد کرد.[۴]

ابو بصیر از امام صادق علیه‌السلام در تفسیر آیهٔ فوق روایت کرده است که فرمودند:

«به خدا سوگند! تأویل آیه هنوز تحقّق نیافته و نخواهد یافت تا آنکه قائم خروج کند. و هنگامی‌که خروج کرد و به خدای عظیم! کافر در روی زمین باقی نمی‌ماند.»[۵]

……………………………………………………………………………..
[۱] سورهٔ توبه، آیهٔ ۳۳.
[۲] فخر رازی، محمّد بن عمر، «تفسیر کبیر»، ج ۱۲، ص ۱۰۴.
[۳] طبری، محمّد بن جریر، «جامع البیان فی تفسیر القرآن»، ج ۱۳، ص ۱۰۹.
[۴] مالکی مکّی، علی بن محمّد، «الفصول المهمة فی معرفة الائمه»، ص ۳۰۰.
[۵] بحرانی، سیّد هاشم بن سلیمان، «تفسیر برهان»، ج ۳، ص ۴۰۷.