آینه ظاهری و باطنی
معیار ظاهر هر کس، چهره و شمایل اوست که می‌توان در آینه یا شیشه و یا چیز دیگر آن را دید و به الفاظ و اعمال ظاهری که دالّ بر هویت است به ظاهر معلوم می‌شود؛ اما معیار باطن و هویت قلبی را به چه آینه‌ای باید دید که این گوهر گران‌بها تشخیص داده شود تا حدش معلوم گردد؟
آینه آهن برای پوسته است **** آینه سیمای جان سنگی بهاست
آنانی که غبار از دل زدوده‌اند و لوح قلب را از رذائل پاک کرده‌اند، آرامش روحی دارند و کسی را نمی‌آزارند و بر حرم دلشان که آینه حق نما می‌باشد، روی یار و محبوب حقیقی را مشاهده می‌کنند.
آینه یار نیست الا روی یار **** روی آن یاری که باشد زان دیار
دل عارف چون به نور حق منور شده است، به هر چیزی که بنگرد او را ببیند و این دل که آینه باطنی است، تحقق نمی‌پذیرد مگر با تخلیه رذائل و تحلیه فضایل.