اول و آخر

این دو اسماء الله، در قرآن فقط یک‌بار آن هم در سوره حدید آیه 3 آمده است. اول یعنی نخست و یکم، آخر یعنی پایان و سرانجام، لکن درباره خداوند به معنی ازلی و ابدی استعمال می‌شود. هستی او به ذاته است و هستی غیر، به او منوط است (اوّل اوّلین) و هر چیزی ختم و پایانی دارد غیر او که واجب‌الوجود و ابدی است (آخر الآخرین). ابجد اوّل: 37 و ابجد آخر: 801 می‌باشد. در دعای جوشن کبیر فقره 938 آمده است: یا اول کل شی‌ء و آخره: ای خدایی که اول و آخر هر چیز تویی. چون حق‌تعالی نامتناهی در ذات و صفات و افعال است، هیچ ممکن نتواند سر از ازلیت و آخریت او درآورد، چرا که علوم و عقول و شهود را به شأن و مقام او راهی نبود.