باز گو کردن نعمت

در سوره ضحی آیه 8-6 خداوند به پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله می‌فرماید:

۱. آیا تویتیم نبودی! پس خدا تو را پناه داد. (الم یجدک یتیماً فاوی)

۲. آیا تو گمشده نبودی! پس خدا هدایتت کرد. (و وجدک ضالاً فهدی) آیا فقیر نبودی! پس بی‌نیازت نمود. (و وجدک عائلاً فاغنی) توضیح آن‌که در نعمت اول گوئیم: پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در رحم مادر بود که پدرش عبدالله از دنیا رفت و شش‌ساله بود که مادرش آمنه از دنیا رفت و کفالت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله به عبدالمطلب و سپس بعد از آن به ابوطالب ‌علیه‌السلام واگذار گردید.

نعمت دوم آن‌که: پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله قبل از رسالت، خداوند او را به اسرار توحید و نبوت و حقایق گذشته آگاه نکرده بود، بعد از مبعوث شدن او را آگاه نمود تا مردم را هدایت کرد. نعمت سوم آن‌که پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله از نظر مادی فقیر بود، پس به‌وسیله خدیجه او را ثروتمند کرد. بعد خداوند می‌فرماید: ای پیامبر «و اما بنعمة ربّک فحدّث» نعمت‌های خدایت را بازگو کن. (ضحی:11) یعنی نعمت‌های مادی و معنوی را برای مردم بازگو کن.

البته اسرار و حقایقی که مردم قابلیت شنیدن آن را ندارند و صلاح آن‌ها نیست؛ جزء بازگو کردن نعمت‌ها نمی‌باشد، بلکه آنچه خدا از نیکی، هدایت، تعلیم، روزی، لطف و محبت به آن‌ها عنایت کرده را بازگو کنند که به‌عنوان تشکر از خدا صواب دارد، اما در غیر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله مراعات شود که در مقام بازگویی، غرور او را نگیرد تا بخواهد خود را بر مستمع برتری بدهد و بهتر بداند.