تشرّف و دیدار
ازجمله آرزوی بلند منتظران واردشده در ادعیه و روایات، تقاضای دیدن جمال ملکوتی امام زمان علیه‌السلام است؛ چنانکه شیخ ابو عمرو، اولین نایب خاص امام عصر علیه‌السلام (در دعای منتظر ترجمهٔ نگارنده) چنین فرموده:
«اَبْرِز یٰا رَبِّ مَشٰاهِدَتَهُ: پروردگارا دیدنش را (با چشم سر) به من بنمای.»
«و اجعلنا مِمَّنْ تَقَرَّ عَینَهُ بِرُأیَتِه: ما را از آنان قرار بده که چشمش به دیدارش روشن گردد.»(۱)
و امام صادق علیه‌السلام در دعای عهد، به محضر خداوند چنین عرضه می‌دارد:
«خداوندا آن جمال ارجمند و آن پیشانی ستوده را به من بنمایان و سرمه کن دیدگانم را با نگاه کردن من به‌سوی او.»(۲)
ولیکن این دیدار، سرّ خداست چنانکه ابوعبدالله احمد بن ابراهیم گوید به ابی جعفر محمد بن عثمان (دومین نایب اربعه، غیبت صغری متوفی ۳۰۵ هـ. ق) دربارهٔ اشتیاقم نسبت به دیدار مولایمان امام زمان علیه‌السلام عرض کردم،
فرمود: «با اشتیاق می‌خواهی که او را ببینی؟»
گفتم: آری
فرمود: «خداوند شوق تو را برایت پاس دارد و چهرهٔ او را در آسانی و عافیت به تو بنمایاند. برای اینکه امام علیه‌السلام را ببینی، التماس نکن چون در ایّام غیبت نسبت به او اشتیاق می‌شود ولی اجتماع با ایشان پرسیده نمی‌شود. همانا این اجتماع (و دیدن) از تصمیم‌های الهی است و تسلیم در آن سزاوارتر است.»(۳)
منظور این است که اگرچه اسباب از اذکار و ادعیه و ختومات برای رؤیت حضرت واردشده است، اما باید دانست که:
اولاً رؤیت سرّ خداست و از تصمیمات الهی است.
ثانیاً اگر کسی هم به هر دلیل موفّق به تشرّف شود باید اسباب و شرایط در وجود او جمع شده باشد.
ثالثاً از اعلان به دیگران باید پرهیز کند و نقل ننماید. (که این موضوع جای بحث زیادی دارد).
آنچه مهم است آمادگی با عافیت است و شوق دیدار حبیب به محبوب، باید شرایط در حبیب جمع باشد، آنگاه آثار زیادی دارد اگرچه تقدیر با حکمت همراه است، این دیدار قبل از مردن با شناخت رخ ندهد.
چراکه بعضی دیدارها ناشناخته رخ می‌دهد، چه آنکه بعد از ظهور بعضی می‌گویند: ما ایشان را قبلاً دیده بودیم و فهم این موضوع بر اهلش آسان است.