تلخ و شیرین

تلخ و شیرین با هم سازگاری ندارند و هر کدام خاصیت خودش را دارد. (افرادی که در محبت غوطه‌ورند) اگر کسی صفاتی تلخ داشته باشد و مقتضی در او موجود باشد با هم صحبتی و هم‌نشینی با شیرین باطنان، شیرین می‌شود. از آن‌طرف چه‌بسا کسانی ظاهری شیرین دارند اما باطنی تلخ دارند. پس تشخیص برای عموم مشکل می‌شود، ولی آنکه به حقیقت رسیده، به بوی درون، شیرینی آن را می‌فهمد. لذا غذاهای حرام به کام اهل حقیقت نمی‌رسد، گرچه شیطان فریاد می‌زند: این غذا را بخور، گروهی چون لقمهٔ تلخی به گلویشان رود آن را می‌فهمند و گروهی بعد از خوردن رسوایی آن را درک می‌کنند و به عبارتی موقع دفع از سوزش آن داخل شده، تازه می‌فهمند که چه زهر ماری بوده است و بعضی بعد از مردن می‌فهمند چه تلخی‌ها خوردند و آن‌وقت باید پس بدهند و جواب گویند. پس تلخ و شیرین هر چیزی، مهلتی دارد و برای بعضی‌ها زود و بعضی‌ها دیر و گروهی بعد از مردن، آثار آن‌ها را ادراک کنند.