تنزّل از مقامات

مقامات در عرفان و سیر الی الله برای اولیاء خداست؛ و تنزل از مرتبه عالی به پائین تر عیب بزرگ است. بلکه در یک مقام باید کوشش کرد تا به مقام بالاتر ارتقاء یافت. به‌عنوان‌مثال:

1- اگر کسی جامه‌دار شاه شد، عیب دارد که برای مأموریت داد و ستد برود، چراکه غایب از حضور شاه شود.
2- اگر کسی هم‌نشین شاه شود، بر کار دربانی رفتن برایش غبن است.
3- کسی که مقام دست‌بوسی شاه را دارد پابوسی برایش گناه است چراکه مرتبه دست بالاتر از پاست.

دست‌بوسش چون رسید از پادشاه **** گر گزیند بوس پا، باشد گناه
گر چه سر بر پا نهادن خدمت است **** پیش آن خدمت، خطا و زلت است

پس کسی در مرتبه عین‌الیقین است نباید به مرتبه علم‌الیقین که پایین‌تر است تنزل کند. احوال قلبی بالاتر از حرکات صوری و جسمی است، لذا صورت نماز پایین‌تر از حقیقت و توجه باطنی نماز است. از قرآن سوره اعراف آیه 174-176 استفاده می‌شود که بلعم باعورا مقام داشت به خاطر گمراهی تنزل کرد و آن مقام از او گرفته و جایگاهش در جهنم شد.