جامع
ذات حق‌تعالی تمام و کامل واجد همه کمالات است و دربردارنده صفت جمال و جلال بوده و منزّه از هر نقصی می‌باشد.
جامع صفت فعل است و به قدرت خود در همه اعصار مختلف در دنیا (آفرینش و راهنمایی) و در آخرت (حشر و حساب) همه چیزها را جمع می‌کند و ترکیب و ممزوج می‌نماید.
در دنیا گردآورنده پاره‌ها و اجزاهاست. همین‌طور قلب‌ها را به هم وصل می‌کند و برای این منظور به جماعت و جمع امر فرموده است. پس در نماز جمعه یا نماز جماعت یا گروهی جمع می‌شوند مظهر اسم جامع است. انسان موجودی اجتماعی است مثلاً کسی در غار و به‌تنهایی زندگی نمی‌کند.
و گاهی هم لزومی ندارد مثلاً تعداد ۲۰۰ یا ۱۰۰ یا ۵۰ نفر باشند. مرد و زن هم که با هم جمع می‌شوند مظهر اسم جامع است لذا می‌گویند مجامعت.
و در قرآن در سوره مجادله ۷ آمده: «هیچ رازگویی میان سه نفر رخ نمی‌دهد مگر او چهارمین آن‌هاست و نه میان پنج‌تن مگر او ششمین آن‌هاست و نه کمتر از آن و نه بیشتر از آن مگر که هُوَ مَعَهُم: او هر جا باشند با آن‌هاست.»
و جامع آن است که پیوستگی داشته باشد. کوه‌ها، درخت‌ها، دریاها، ابرها و حیوانات و گیاهان و … باید با هم باشند تا همه از هم استفاده ببرند.
جامع این ذرّه‌ها خورشید بود **** بی غذا اجزات را دانَد ربود (مثنوی)
(منظور از خورشید پروردگار و آفریدگار مطلق است.)
در آخرت هم جامع اجزای از هم پاشیده و پراکنده مردگان است و میان و جسم و روح که بعد از مرگ جدایی افتاده بود پیوند برقرار می‌کند و همین‌طور در قیامت مردگان اعمّ از مؤمن و کافر را برای حساب اعمال جمع می‌کند.
در سوره آل‌عمران ۹ فرمود: «اِنَّکَ جامع النّاس»
در سوره تغابن ۹ فرمود: «یَومَ یَجمَعَکُم لِیومِ الجمع»
در سوره مرسلات ۳۸ فرمود: «یَومَ الفَصلِ جَمَعناکُم وَ الاَوَّلین»
آن زمانی که درآیی تو زِ خواب **** هوش و حسّ رفته را خواند شتاب (مثنوی)
(منظور از خواب مرگ است و جمع کردن اعضای پراکنده جسد آدمی پس از مرگ و برخاستن از گور مانند بیدار شدن از خواب است.)