حُزن

حزن شعار اهل معرفت است که به سبب آن واردات غیبی بر قلبشان وارد می‌شود. محزون ظاهرش قبض و باطنش بسط است. با خلق همانند افراد بیمار زندگی می‌کند و با خدا همانند افراد نزدیک می‌باشد. حزن، طبیعی و بدون تکلف ایجاد می‌شود. حزن از باطن و فکر از ظاهر محقق می‌شوند. اگر حزن از قلوب عارفین ساعتی گرفته شود بی‌تابی می‌کنند و اگر در قلوب غیر عارفین وارد شود آن را مکروه می‌دارند. بعد از حزن امن و بشارت است. محزون متفکر است و با بصیرت و عبرت می‌نگرد. طرف راست حزن انکسار و طرف چپش خاموشی است و آن مختص عارفان بالله است. خداوند در قضیه حضرت یعقوب از قول او می‌گوید: «همانا شکایت شدت غم و اندوه خود را به خدا می‌کنم و می‌دانم از طرف خدا چیزی را که شما آگاه نیستید.» (یوسف: 86) (انما اشکوا بثی و حزنی الی الله) آیه اشاره است به علمی که در تحت حزن است و فقط به‌وسیله او آگاهی پیدا می‌کنند و دیگران محروم‌اند.