سجیین، علیین

1- هر پرنده با هم‌جنس خود پرواز می‌کند 2- و هر جسمی تابع روح خود است. 3- و در دنیا و آخرت هر کس به نیت و کار خود و با مثل خود مشغول است و بالاخره هر کس به اصل خویش بازمی‌گردد. پیامبران به هدایت خلق و آخرت مشغول و کافران به ساز و ساخت دنیا مشغول هستند. مولانا فرمود:

کافران چون جنس سجّین آمدند **** سجن دنیا را خوش آیین آمدند

کافران چون هم‌جنس دوزخ هستند، زندان دنیا را با رضایت کامل پذیرفته‌اند.

انبیاء چون جنس علیین بُدند **** سوی علیین جان و دل شدند

پیامبران چون از جنس عالم علوی بودند، همیشه جان و دلشان به سوی ملکوت اعلا می‌رفت. «سجین یعنی ثابت، دائم، سخت جایگاهی در طبقه هفتم زمین یا اسم چاهی در دوزخ است و یا جایگاهی که نامه اعمال بدکاران در آن نوشته می‌شود». در سوره مطففین آیه 7 می‌فرماید: «همانا نامه اعمال تبهکاران را در فروترین مرتبه دوزخ قرار داده است (ان کتاب الفجّار لفی سجّین)». علیین یعنی آسمان هفتم بهشت، آن جا نامه عمل فرشتگان ملکوت اعلی است، در سوره مطففین آیه 18 آمده است: «همانا نامه نیکان در بالاترین مرتبه بهشت قرار دارد (ان کتاب الابرار لفی علیین)». به زبانی عرفانی: علیین، جنبه علوی نفس که اعمال نیک مصوّر گردد و سجین یعنی جنبه سفلی نفس که اعمال زشت در آن مصوّر گردد.