شب قدر 23 ماه رمضان
از مجموع احادیث وارده درباره شب قدر از سه شب 21،19 و 23 برمیآید که شب قدر، شب 23 رمضان است که به بعضی از آنها اشاره میکنیم:
۱. عبدالواحد بن مختار گوید از امام باقر علیهالسلام درباره شب قدر پرسیدم، فرمود: «به خدا سوگند به تو خبر میدهم و از تو پنهان نمیدارم. شب قدر اوّلین شب از هفت شب آخر ماه رمضان است». زراره میگوید: «مقصود از این ماه، ماه 29 روزه است».
۲. سفیان بن سمط میگوید به امام صادق علیهالسلام عرض کردم بهصورت مشخص شب قدر را برای من بیان بفرمایید. فرمود: «شب بیست و سوم».
۳. پیامبر صلیالله علیه و آله فرمود: «شب قدر، شب بیست و سوم ماه رمضان است».
۴. امام باقر علیهالسلام فرمود: «شخصی به نام جُهَنّی خدمت پیامبر رسید و عرض کرد من شتران و گوسفندان و غلامهایی دارم [لذا نمیتوانم به شهر مدینه بیایم و در نماز شرکت کنم] لذا دوست دارم یک شب از ماه رمضان را معین بفرمایید که در آن شب در نماز شما حاضر شوم. رسول خدا صلیالله علیه و آله او را به نزدیک خود فراخواند و در گوش او چیزی گفت. از آن پس وقتی 23 رمضان فرامیرسید، جُهَنّی شتران و گوسفندان و خانواده و فرزندان خود را وارد مدینه میکرد و آن شب را در شهر میماند و وقتی صبح میشد خانواده و گوسفندانش را به مکان اوّل بیرون میبرد».
۵. أبونعیم در کتاب صیام و قیام به سند خود نقل کرده که رسول خدا در شب 23 ماه رمضان [برای بیدار ماندن] افراد خانواده خود به روی آنها آب میپاشید.
۶. برید بن معاویه گوید: «امام صادق علیهالسلام را دیدم که شب 23 ماه رمضان دو بار، یکی اوّل شب و بار دیگر در آخر شب غسل نمود».
۷. زمانی سخت بیمار شد. وقتی شب بیست و سوم ماه رمضان فرارسید به غلامان خود دستور داد که او را به مسجد ببرند و آن شب را در مسجد بیتوته نمود.
۸. ابویحیی صنعانی گوید، امام صادق علیهالسلام فرمود: «اگر کسی شب 23 ماه رمضان سوره انا انزلناه فی لیلة القدر را 1000 مرتبه بخواند، قطعاً صبح خواهد کرد درحالیکه یقین او در اعتراف به آنچه مخصوص به (ولایت) ماست بیشتر میشود و این نیست جز به خاطر آنچه در خواب دیده است».
۹. امام جواد علیهالسلام فرمود: «هر کس در شب 23 ماه رمضان به زیارت امام حسین برود و این شب همان شبی است که امید میرود شب قدر باشد و تمام امور استوار در آن جدا میشوند، روح 124000 پیامبر و فرشته با او دست میدهند درحالیکه همگی از خدا برای زیارت امام حسین علیهالسلام در این شب اجازه گرفتهاند».
۱۰. اسحاق بن عمار گوید: «عدّهای از امام صادق علیهالسلام پرسیدند: آیا روزیها، شب نیمه شعبان تقسیم میگردند؟ فرمود: «به خدا سوگند خیر، این مطلب در شب 19 و 21 و 23 ماه رمضان واقع میشود. به این صورت که در شب 19 دو گروه با هم برخورد میکنند و در شب 21 تمام امور استوار از هم جدا میشوند و در شب 23 هر چه را که خداوند بخواهد بهصورت سرنوشت حتمی مشخص و امضا میکند و این شب، شب قدر است که خداوند درباره آن میفرماید: خیر من الف شهر بهتر از هزار ماه است». عرض کردم معنای اینکه فرمودید، دو گروه با هم برخورد میکنند چیست؟ فرمود: «یعنی خداوند در آن شب امور مختلف اعم از تقدیم و تأخیر و اراده و سرنوشت حتمی را گرد میآورد». عرض کردم معنای امضا در شب 23 چیست؟ فرمود: «در شب بیست و یکم امور از هم جدا میشوند و بَدا در آن راه دارد، ولی در شب 23 امضا گردیده و حتمی میشود و بَدا در آن راه ندارد».
* بَدا: آن است که در سرنوشتی غیر حتمی تبدیل و تقدیم و تأخیر بیفتد.