شهادت به یگانگی

خداوند در سوره آل عمران، آیه 18 می‌فرماید: «خدا گواهی دهد که معبودی غیر او نیست و فرشتگان و دانشمندان نیز گواهی می‌دهند که معبودی غیر او نیست».

مولانا در دفتر اوّل مثنوی، در تبیین این آیه فرمود: «چرا خداوند، فرشتگان را همراه خود در شهادت به یگانگی خود قرار داد؟»

چون دل‌های خراب و چشم‌های ضعیف همانند خفّاش در مقابل آفتاب طاقتِ دیدن ندارند. یعنی او را درک نمی‌کنند. از این جهت فرشتگان و دانشمندان را در مرتبه پایین‌تر که قابل ادراک هستند، معرّفی کرد تا افهام به یگانگی او اقرار کنند، چه آن‌که دانشمندان هم نوع بشر هستند و ملائکه جلوه گر و خلیفه‌ی حق در رساندن فیض می‌باشند. البته هر فرشته در مَثَل مانند ماه شب اوّل و هفتم و چهاردهم در نورانیت و قدر باهم فرق می‌کند و به اندازه‌ی هر بال، نور خاصّ خودش را دارد، چنآن‌که عقل و درک انسان‌ها با یکدیگر فرق می‌کند. لذا در توحید و درک اسماءِ و صفات نامتناهی هم متفاوت هستند، پس در شهادت به وحدت و اسماءِ و صفات الهی، هر کدام به اندازه‌ی منزلت و قدر خود گواهی دهند».