عارف و فیلسوف
ابوعلی سینا (م 428) فیلسوف و حکیم (که طریقه مشاء پایه‌اش عقل است) با ابوسعید ابوالخیر (م 404) عارف نامی (که طریقه عرفان و ذوق اشراقی است) دیداری داشتند. در کتاب اسرارالتوحید چنین آمده است: ابوعلی سینا بر خانه شیخ ابوسعید وارد شد. در خانه سه شبانه‌روز با یکدیگر خلوت کردند و سخن گفتند، کسی هم از حرف‌های این دو سر در نیاورد، فقط وقت نماز جماعت از اتاق بیرون می‌آمدند. بعد از سه شبانه‌روز شاگردان از ابوعلی سینا پرسیدند: که شیخ ما را چگونه یافتی؟ گفت: هر چه من می‌دانم او می‌بیند!… از شیخ ابوسعید سؤال کردند: ابوعلی سینا را چون یافتی؟
فرمود: هر چه ما می‌بینیم او می‌داند.