فناء و بقاء (صعود و نزول)

مادری که بچه‌اش درون آتش افتاده سر و صدا می‌کند و بی سر و پا، بدون شعور خود را در آتش می‌اندازد تا بچه‌اش را نجات دهد، اگرچه خود بسوزد و از بین برود. وقتی بچه نجات یافت، مادر به هوش می‌آید و شعور پیدا می‌کند، نزدیک آتش نمی‌رود. حال اولی را می‌توان به فناء مثال زد که سالک وقتی فانی می‌شود چیزی همانند عقول مردم درک می‌کنند، او نمی‌کند چون از یقین دست برداشته و در عالم بیخودی سیر می‌کند، اما وقتی از حال برگشت به بقاء می‌رسد و لوازم تعین و تشخص پدیدار می‌شود. این قوس صعود و نزول سیری است که برای سالکین به‌حق پیدا می‌شود.