قیامت ها
پس جهان زایَد جهان دیگری **** این حشر را وا نماید مـحشری
در شرح این بیت از دفتر دوم مثنوی گفته‌اند:
جهآن‌که از حقیقت انسان کامل فیض می‌گیرد، یک جهان پر معنا و تابان دیگر پدید می‌آورد و حقیقت حشر و قیامت برای مردم آشکار می‌شود. حشر و رستاخیز در کلّ جهان و در دل همه‌ی پدیده‌ها به وقوع می‌پیوندد و هر لحظه قیامتی برپاست و این زایشگری در سرشت طبیعت نهفته است.
هر جهانی که نو زاییده می‌شود، نسبت به جهان قبل از خود، قیامت و نسبت به جهان بعد از خود، دنیا محسوب می‌شود. بنابراین قیامت‌ها نهایتی ندارد و در توصیف آدمی نمی‌گنجد.
تا قـیامت گر بگویم بشمرم **** من ز شرح این قیامت قاصرم