مدح و ذم

کسی بنده خالص حق نمی‌شود مگر آن‌که مدح و ذم مردم، در نزدش مساوی باشد. کسی که نزد خداوند پسندیده باشد به ذم مخلوق مذموم نمی‌شود و کسی که حق‌تعالی او را مذمّت کرده باشد، با تعریف مردم عوض نمی‌شود. با مدح کسی مرتبه شخص بالا نمی‌رود؛ و آنچه سرنوشت شخص است عوض نمی‌شود. مذمّت مردم چیزی از شأن کسی نمی‌کاهد و مرتبه خیر او را پایین نمی‌آورد.

پس نباید با مدح، خوشحال و با ذم، محزون شود. مدح و ذم در نزد سالک یکسان است و این مقامی می‌باشد که خداوند نصیب او نموده است. امید از مدح دیگران و وحشت از ذم دیگران از معایب نفس است. باید ملاک را مدح و ذم حق‌تعالی، نه مدح و ذم خلایق قرار داد.