مستمع و صاحب سخن
سخنان چون بیان میداریم، مانند شیر در پستان جان است؛ تا از طرف شنونده میلی نباشد آن شیر جاری نمیشود. اگر شنونده طالب باشد و گوینده مرده، بر اثر شوق شنونده گوینده به سخن آید.
مستمع چون تشنه و جوینده شد **** واعظ اَر مرده بود گوینده شد
اگر شنونده زندهدل باشد، گوینده اگر لال هم باشد به صد زبان به نطق درمیآید. اگر کسی نسبت به شنیدن معارف اهلیت نداشته باشد، گوینده حقایق را پنهان میدارد و نمیگوید. همیشه هر چیز را، خوب و خوش و زیبا برای دیده اشخاص بینا کنند.
هر چه را خوب و خوش و زیبا کنند **** از برای دیده بینا کنند
آواز خوش را کی برای ناشنوا (اصم) میسازند؟ مشک را خداوند برای بینی هائی معطر کرده که حس بویایی دارند اما برای آدمهای اخشم (شامه کسی که کار نمیکند) فایدهای ندارد.