معرفت اکتسابی

کسی به امام‌ رضا علیه‌السلام عرضه داشت: خدا امورت را اصلاح کند. جمعی از یاران ما پنداشته‌اند که معرفت اکتسابی است و هر کس فکر خود را درست به کار بیندازد، به معرفت می‌رسد.

امام علیه‌السلام فرمود: «این‌ها اگر درست می‌گویند، چرا این خیر را برای خود کسب نمی‌کنند؟ چنین نیست که هر کس بخواهد و به هر مقدار که بخواهد، بتواند معرفت کسب کند. مگر مردم را نمی‌بینی که بعضی از بعض دیگر از جهاتی بهترند؟! و آن بعضی از جهاتی دیگر از او بهترند؟! نمونه‌اش بنی‌هاشم‌اند که جایگاه، جایگاهی است که می‌دانی. قرابتشان با رسول‌ خدا صلی‌الله علیه و آله به اندازه‌ای است که می‌دانی و همه می‌دانیم که آنان به خلافت از شما سزاوارترند، با این حال از آن محروم‌اند. گمان می‌کنی آل‌محمّد به فکر خود نبودند؟ آیا می‌توانی بگویی که شما راه و رسم زندگی را می‌دانید و ایشان نمی‌دانند؟!» آنگاه فرمود: ابوجعفر (امام‌ باقر علیه‌السلام) می‌فرمود: «اگر برای همه مردم مقدور بود، همه ما را دوست می‌داشتند.»