مَلَكات

چنانچه صفتی پسندیده یا ناپسند در انسان دائمی شود به آن صفت ملکه می‌گویند. صفات اعم از زشت و زیبا نوعاً دائمی و همیشگی‌اند مگر بعضی صفات که «گاهی» از انسان صادر می‌شود. اگر صفت رذیله‌ای دائمی شده باشد و به‌اصطلاح جزء ذات شده باشد، ملکه نفسانی می‌شود. برای دفع صفت زشتی که ملکه شده، کوشش بی‌حد و همت والا و استمداد از حق‌تعالی لازم و ضروری است. پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله فرمود: اگر شنیدید کسی از اخلاق خویش (صفتی که در او ملکه شده) دست کشیده باور نکنید چرا که دوباره به حالت اوّلی خود بازمی‌گردد. ازاین‌جهت است که بعضی می‌گویند: بعد از چهل‌سالگی دیگر دفع و مداوای ملکات رذیله مشکل است مگر نظر خاص خداوند و یا توجه اولیایی یکی از اولیای او شامل حال شخص شود و یا در حادثه‌ای سرش به سنگ بخورد و بیدار شود!