همه چیز تسبیح گویند
در قرآن سوره اسراء آیه 47 میفرماید: (وَ ان من شیء الّا یُسَّبحُ بِحَمده ولکن لا تَفقَهُونَ تَسبَیحُهم: نیست هیچ چیزی مگر که تسبیح و ستایش خدا میکنند ولیکن تسبیح اینان را کسی نمیفهمند) تسبیح و نطق و حمد هر موجودی از جماد و نبات و حیوان و انسان و ملک و جن به حسب وجود و حرکت و شعور خاص خودش میباشد نه آنکه تسبیح خورشید مانند تسبیح انسان و تحمید درختان مانند تحمید ملائکه مقرب باشد. مولانا در مثنوی میفرماید:
گر ترا از غیب، چشمی باز شد **** با تو ذرّات جهان، هم راز شد
نطق خاک و نطق آب و نطق گل **** هست محسوس حواس اهل دل
جمله ذرّات در عالم نهان **** با تو میگویند، روزان و شبان
ما سمعیم و بصیر و باهشیم **** با شما نامحرمان، ما خامُشیم