هم لطف و هم قهر

مبالغه می‌کنند که فلان کس همه لطف است، لطف محض است. پندارند که کمال در آن است، آن ناقص است. خداوند فقط بر این صفت که لطف محض باشد نیست، چراکه صفت قهر را هم او راست.

نادان قهر و لطف را به غیر موضع پیاده کند، اما دانای عارف به جای روا بدارد. چنین امت را اصلاح هم چون محمد صلی‌الله علیه و آله و قاهر و سر تیز هم چون علی علیه‌السلام، شمشیر زن باشد. خداوند در سوره فتح آیه 29 فرمود: «محمد رسول‌الله و کسانی که با او هستند بر کفار سخت‌گیر و بی‌باک و در میان خودشان مهربان و فروتن هستند.»

روزی مصطفی صلی‌الله علیه و آله به هر یاری از طبع و میل به صفت جنگ و صلح، لطف و قهر سؤال کرد و هر یک از اصحاب چیزی از صفت همانند حلم و عدل و ستر و…گفتند. مظهر همه اسماء جمالی و جلالی، لطف و قهر، امیرالمؤمنین علیه‌السلام بود و کسی جامعیت او را نداشت. لذا دارنده کلید بهشت و جهنم و میزان در اعمال خوب و بد، هم اوست.