اختلاف نفوس
انسان دارای یک حقیقت نفس است که در مراحل گوناگون نامه‌ای مختلفی پیدا می‌کند: نفس مطمئنّه: نفسی است که در آن قوه عاقله بر دیگر قوا (واهمه و بهیمه و سبعیه) غالب است و به آرامش رسیده است و بدی نمی‌کند. نفس لوّامه: نفسی است که ملامت گر است و به خاطر مغلوب شدن عقل و ارتکاب ذنوب و پشیمانی از انجام فعل مذموم به سرزنش خویش می‌پردازد. نفس اماره: که تابع قوای شیطانی است و امر به بدی‌ها می‌کند. درواقع نفوس انسان‌ها تابع هر چیزی باشند نام آن را به خود می‌گیرند، خیر باشد یا شرّ. صفات بهیمی (مانند خشم) و سبعی (مانند کینه) ازیک‌طرف و صفات ملکی که همه‌اش خیر است از طرف دیگر در خوبی و بدی افراد مؤثرند و قدرت جذب و دفع هم در واردات و صادرات به نفوس، در ظاهر و باطن گوناگون می‌باشد.