اخذ و عطا

کسی که گرفتن چیزی از مردم نزدش بهتر از عطا کردن باشد، او فریب خورده است چرا که با غفلتش دنیا را بر آخرت ترجیح داده است.

سزاوار است مؤمن اگر از کسی چیزی می‌گیرد به حق باشد و چیزی هم عطا می‌کند در حق و به حق و از حق باشد. چه‌بسا کسانی که از مردم چیزی را می‌گیرند، دین را از دست می‌دهند و خود نمی‌دانند؛ و چه‌بسا افرادی انفاق می‌کنند، غضب الهی را شامل حال خود می‌نمایند.

بحث در اخذ و عطا نیست بلکه دربارهٔ نجات یافته این صفت است. ناجی کسی است که در دادن و گرفتن تقوا داشته باشد و به ریسمان ورع چنگ بزند.

مردم در این دو خصلت دو دسته هستند، خاص و آن کسانی هستند که با دقت ورع در اخذ و عطا را مراعات می‌کنند و هر چیزی که یقین به حلال آن دارند، استفاده می‌کنند. اگر مشتبه باشد به قدر کم و ضرورت تناول می‌کنند.

و عام و آن کسانی هستند که به چشم ظاهر می‌نگرند و هر چه را که حرام بودن آن را نمی‌دانند که غصبی و یا دزدی است می‌خورند و می‌گویند: این حلال است و عیبی ندارد.

اما امین در اخذ و عطا، کسی است که به حکم خدا می‌گیرد و به رضایت خدا انفاق می‌کند.