اسم اعظم

بحث درباره اسم اعظم از مطالب بسیار دقیق و ظریف و مشکل است که آیا لفظ است یا معنی یا حال و یا مقام یا جمع لفظ و مقام و حال و معنی و… کدام است؟!

همهٔ اسماء الهی، اسم اعظم هستند، لکن برخی از آنان مانند حیّ و بصیر و امثال این‌ها از امّهات هستند و در اخبار اسم اعظم را بر ۷۳ حرف تقسیم کرده‌اند که یک حرف نزد آصف بن برخیا بوده است.

سید بن طاووس در کتاب شریف مهج الدعوات ص ۱۳۶ در تعیین اسم اعظم، اذکار و دعاها و آیاتی را نقل کرده است. حال، آیا هرکس آن‌ها را بخواند، اسم اعظم نصیبش می‌شود؟ خیر، اسم اعظم، جنبهٔ شخصی دارد که یا پیامبر و یا امام و یا یکی از اولیای بزرگ به فردی عطا می‌کنند و نوعاً دارندگان آن خاموش‌اند! (در این باره حکایات بسیار است که به خاطر عدم اطاله و خارج نشدن کتاب از تذکره جنابش، از درج آن خودداری کردیم.)

از جناب استاد از اسم اعظم پرسیده شد، فرمودند: از اسماء الله یا حیُّ یا قیّوم و از قرآن بسم‌الله الرحمن الرحیم و سلام قولاً من ربّ رحیم و چهار آیهٔ آخر سوره حشر است.

استاد می‌فرمودند: دارندهٔ طیّ الارض، بعضی‌ها ملکی یا جنّی که مسخر اوست او را می‌برد. برای امامان غیر آن چیزی است که برای دیگران است. بعضی‌ها خود تنها می‌روند و بعضی‌ها قدرت بیشتر دارند، کسی دیگر را هم می‌توانند سیر دهند.

می‌فرمودند: اسم اعظم، مراتب مختلف دارد، گاهی به حالی است که دارندهٔ آن توجه می‌کند و اثر می‌نماید.

نتیجه آنکه اسم اعظم به حرف و کتاب نیست، دادنی است به کسی که قابل باشد!