سجده

از ارکان بندگی در طیّ منازل و مراحل (مسافر برای استراحت در سر چهار فرسخی نزول می‌کند آن را منزل گویند و مسافت یک روز راه را مرحله گویند و این دو اصطلاح را اهل عرفان در پیمودن مراتب سلوک می‌گویند. رساله سیر و سلوک ص ۲۳) و طریق الی الله در طریقهٔ اساتید حضرت استاد، سجده می‌باشد که سیرهٔ عملی ائمه علیهم‌السلام بوده است.
جنابش می‌فرمود: شیطان چون بر آدم سجده نکرد، بدبخت دو عالم شد. لذا از سجده خوشش نمی‌آید و لازم است سالک آن را ترک نکند که سیرهٔ امامان و اولیاء بوده است.
وقتی آخوند ملّا حسینقلی همدانی وفات کرد، از عیالش پرسیدند: از آخوند چه چیزی دیدی؟ گفت: همیشه در سجده بود.
آقا سید احمد کربلائی، جوانش در حال احتضار بود و عده‌ای از علما کنار فرزند او بودند ولی خود ایشان در سرداب مشغول سجده بود، انگار مطلبی در حال رخ دادن نیست… بعد از دفن جوانش سر قبر پسرش آمد. باز فرمودند: ائمه علیهم‌السلام سجده‌ها داشتند. یکی از آن‌ها سجده حضرت موسی بن جعفر علیه‌السلام است که بسیار عالی است: «إلهی عَظُم الذّنب مِن عبدک فَلْیحسُن العفو مِن عِندک»
ذکر یونسیه بعد از نماز عشاء تا آخر تاریکی شب، اگر در سجده با شرایطش همراه باشد تجرد برزخی می‌آورد.
و می‌فرمود: جدّ ما سید حسن کشمیری آن‌قدر سجده‌های طولانی انجام می‌داد که خانواده‌اش روی او پتو یا پارچه می‌انداختند.
مرحوم سید علی آقا قاضی هم سجدهٔ بسیار می‌کرد. روزی رفتم منزلش، ایشان در سجده بود، آن‌قدر سجده‌اش طول کشید که از منزلش بیرون آمدم و نخواستم مزاحم عبادتش شوم.
مرحوم سید هاشم حدّاد هم بیشتر به سجده مشغول بود، به ذکر یونسیه و ذکر «یا اللهُ یا الهُ یا ربّ» یک ساعت زمانی در سجده که برای تقویت روح و قلب مؤثر می‌باشد.
در کلمات آخوند ملّا حسینقلی همدانی آمده است که بعد از نماز سر به سجده بگذار… و آقا سید احمد کربلائی فرموده بود: سجده معهوده (ذکر یونسیه) را در هر شب بعد از نماز عشاء انجام ده و شیخ محمّد بهاری می‌فرماید: سالک هر وقت از شب که بتواند یک سجده طولانی به جا بیاورد… البته با حضور قلب باشد (تذکره المتقین ص ۱۵۸ و ص ۱۹۶)
منظور از نقل کلمات سلسله اساتید، اهتمام به سجده است که انشاء الله سالکان الی الله از آن غفلت ننمایند.
و سیرهٔ استاد بعد از نمازها این بود که ابتدا پیشانی بر مهر می‌گذاشتند و سه مرتبه می‌گفتند: اَلْحَمْدُلِلّه بعد سمت راست صورت را بر مهر می‌گذاشتند و سه مرتبه می‌گفتند: شکراً لله و سپس گونهٔ چپ را بر مهر می‌گذاشتند و سه مرتبه می‌گفتند: اَسْتغفرالله.
از جنابش سؤال شد: این چه سجده‌ای است؟ فرمود: حضرت ابراهیم علیه‌السلام به این سجده، خلیل و دوست خدا شد. امام صادق علیه‌السلام فرمود: خداوند عالمیان، ابراهیم را برای آن خلیل خودگردانید که بر زمین بسیار سجده می‌کرد (مفاتیح‌الجنان سجده شکر)؛ و در تاریخ آمده است که جناب ابراهیم علیه‌السلام در حال سجده از دار دنیا رحلت کردند.