اعتصام

در سوره‌ی نساءِ، آیه 146 خداوند فرمود: «واعتصموا بالله. یعنی به خداوند چنگ زنید» و در سوره‌ی آل عمران، آیه 103 نیز فرمود: «واعتصموا بحبل الله. یعنی همگی به ریسمان خدا چنگ زنید».

اعتصام به چند معنا می‌آید. مثلاً گویند: «آن چیز را به دست گرفت»، «او ملازم و رفیق خود شد» «او به سبب حق از معصیت امتناع نمود» «پناه بردن به خدا به سبب طاعت و عبادت».

اعتصام چنگ زدن به اسباب است که همه‌ی آیات و نشانه‌هایی که خدا بر بندگان نازل کرده را شامل می‌شود. مانند احکام، آیات، کتاب، صفات خوب، ولایت، نبوت و … . پس با تمسّک جستن به هر چیزی که انسان را به خدا می‌رساند و مقرّب می‌سازد، می‌توان اعتصام را تشریح کرد.

خواجه عبدالله انصاری فرمود: «اعتصام بحبل الله یعنی مبادرت کردن بر طاعات و مراقب بودن بر اوامر الهی و اعتصام بالله آن است که از هر موهوم بالا رود و پشت سر بگذارد و از هر تردید و شک رهایی و تخلّص یابد». (مقامات معنوی، ج 1، ص 79)

دامن دوست به دست آر، وز دشمن بگسل **** مرد یزدان شو و فارغ گذر از اهرمنان