بیشرمی (بیحیایی)
بیپروایی و خجالت نکشیدن از بهجا آوردن محرّمات و آنچه خلاف وجدان و عقل سلیم میباشد، بیشرمی است. مثلاً در ماه رمضان علناً نزد روزهدار روزه خوردن، به ناموس مردم با چشم بد نگاه کردن، به فامیل حرفهای رکیک گفتن و دهها نظیر اینها. صاحب این رذیله چون پروایی ندارد از ارتکاب عمل ناپسند خودداری نمیکند، وقتی هم مورد اعتراض قرار میگیرد میگوید: ما که اهل جهنّم هستیم، آب که از سرگذشت فرقی نمیکند یک نی یا بیشتر. چون بیحیای، مرض دل است لذا ایمان در جان این مریض رسوخ نکرده و مزّه آن را نچشیده است و چون حیا با ایمان مقرون است با نبود یکی بهطریق اولی دیگر هم نخواهد بود. چنانکه حضرت صادق علیهالسلام فرمود: «شرافت انسان با هیبت و حیا است و نبود آن در نزد خدا و خلق، بیارزش جلوه مینماید.» پس برای کسب شرافت، حیاء عقل که عبارت باشد از: تعلیم ضدّ بیحیایی لازم است. کسی که جهل دارد و در تحصیل علم، برای پوشش دل و چشم و زبان نکوشد، خیری در او نباشد. در محو این رذیله، مجالست با اهل تقوا و پرهیزکار لازم و اجتناب از قبایح نزد عقلا و عرفا ضروری است. چون اثر وضعی اعمال گاهی سریع ظهور پیدا میکند، نکند این رذیله سبب شود کسی با ناموس او با بیپروایی و بیشرمی برخورد کند و آبرویش برود.