جابُلقا و جابِلسا
امام حسن علیه‌السلام فرمود: «به خدا سوگند، خداوند دو شهر آفرید یکی در مشرق و یکی در مغرب که نام آن‌ها جابلقا و جابلسا است. خداوند بر آن دو شهر پیامبری جز جدّ من رسول‌الله صلی‌الله علیه و آله مبعوث نکرده.»
تو از عالم همین لفظی شنیدی **** بیا بر گو که از عالم چه دیدی؟
بیا بنما که جابلقا کدام است **** جهان شهر جابلسا کدام است (شبستری)
جابلقا مرتبه الهیّه است که مجمع بین وجوب و امکان است و صور همه اعیان از کلّی و جزوی در اوست و آن احاطه به قبل و بعد دارد. لذا همه چیز از مشرق ذات حق طلوع کرده‌اند. لذا گویند شهری است در جانب مشرق.
جابلسا عالم مثال است که ارواح بعد از مفارقت از ابدان به قالب مثال روند و آنچه کسب کرده‌اند را می‌بینند و به جزا و کیفر می‌رسند. لذا در جانب مغرب امکان و اجسام قرار گرفته و لذا گویند شهری است در جانب مغرب.
در واقع هرچه از مشرق الهیه طلوع کند در مغرب تعیّن غروب نماید و در صورت او مخفی است.
جابلقا شهری است بسیار بزرگ متعلّق به عالم مثال در طرف شرق عالم ارواح واقعی است و برزخ میان غیب و شهادت و مشتمل بر صور عالم است.
جابلسا عالم برزخ است که ارواح پس از مفارقت از نشئه دنیوی به آنجا روند و صورت اعمال و اخلاق کسب کرده در دنیا را به شهود ملاحظه کنند.
جابلقا گاه کنایه برای منزل اوّل سلوک به کار برده شد که با منزل آخر (جابلسا) به قدرت مسافت شرق و غرب عالم فاصله است.