حال

حال در مَثَل، مانند جلوهٔ عروس زیبا در شب عروسی نزد میهمانان است و مقام در مَثَل، مانند خلوت شدن عروس به تنهایی نزد داماد است. جلوهٔ عمومی عروس را همه بینند، اما جلوهٔ اختصاصی، فقط برای داماد است. از این مثال، این‌طور گفته می‌شود که سالکان طریقت تا در ابتدای راه هستند در احوالات متعدد هستند؛ اما به عنایت، چون به منتهای راه رسیدند، به مقام رسند و محرمِ حرم خاص شوند. در میان سالکان اهل طریقت، اهل‌حال بسیارند، ولی اهل مقام بسیار کم‌اند. اهل‌حال را توقف و رکود و خستگی دست دهد، اما اهل مقام، صاحب استقامت‌اند و به قهقرا نروند.