خرابات

خرابات اشاره به مقامی است که سالک از صفات بشری خراب و از نفسانیت خارج و به کمال مطلوب نزدیک می‌گردد. آنجا که دارائی سالک از دستش می‌رود، ارکان و امیالش متزلزل می‌شود و پایه هواهای نفسانی او در هم فرومی‌ریزد. خواست از او سلب اختیار می‌کند و از دستش به در می‌رود، لذا سالک خرابه نشین است. عنوان او خراباتی است که حافظ می‌گوید: «خداش خیر دهاد آن‌که این عمارت کرد» این همان خرابات است که ساکنان درش انبیاء و اولیاء که محرمان پادشه اند. حافظ فرمود:

چرا ز کوی خرابات روی برتابم *** کز این مهم به جهان هیچ رسم و راهی نیست

من ز مسجد به خرابات نه خود افتادم *** اینم از عهد ازل حاصل فرجام افتاد

مقام اصلی ما گوشه خرابات است *** خداش خیر دهاد آن‌که این عمارت کرد

قدم منه به خرابات جز به شرط ادب *** که ساکنان درش محرمان پادشه اند