خمول (گمنامی)
خمول به معنای گمنامی و بینامونشان بودن نزد مردم است.
گمنامی از صفات مؤمنان و خصال اهل یقین است و حبّ گمنامی شعبهای از زهد است. هرکس خدا را بشناسد و حبّ و انس به او داشته باشد، دوستدار گمنامی و گریزان از جاه و شهرت و آوازه است.
امیرالمؤمنین علیهالسلام فرمود: «خوشا به حال بندهٔ گمنامی که به او اعتنا نشود، او مردم را نشناسد و مردم او را نشناسند.»
و از جمله وظایف سالکان آن است که خمول نزد ایشان احب باشد از شهرت.
امام صادق علیهالسلام فرمود: «از جمله چیزهایی که خدای متعال با آن روز قیامت بر بندهاش احتجاج کند این است که میفرماید: اَلَمْ اُخْمِلْ ذِکرَک؟ آیا تو را بینامونشان نساختم؟»
وقتی از اهل تبریز جمعی به نجف اشرف خدمت آیتالله قاضی مشرّف شدند و ایشان از احوال یکی از شاگردان خود که به تبریز رفته بود سؤال کرد، گفتند: در میان مردم شهرتی به سزا یافته است. مرحوم قاضی از این کلام ملول و مکدّر شده و فرمودند: «شهرت بسیار ضرر دارد و شخص مشهور به بلاهایی مبتلا میگردد. خصوصاً سالک که هرچه معتزل تر باشد، وصولش به مقصد بهتر است و در صورت اشتهار دچار بلیّه میشود.»
از آفات شهرتطلبی معایبی است که در کردار ریایی و گفتار نفاقی ایجاد میشود. حتّی انفاق برای فریب و تظاهر به عبادت و …