رؤیا کامجوست

شمس تبریزی نظر صریح دارد که اغلب خواب‌ها فکری و ذکری هستند، چه اگر در فکر نبود در خواب هم نمی‌نمود.

مولانا گفت: «در اوایل کلمات پدرم را مطالعه می‌کردم و شمس تبریزی مرا منع می‌کرد. به خاطر او مدّتی ترک مطالعه کرده بودم. شبی در خواب دیدم در مدرسه‌ی قراطایی با جمعی نشسته و به مطالعه‌ی آن کتاب مشغول گشتم، چون به عالم صورت باز آمدم، دیدم که شمس از در آمد و فرمود: «چرا باز به مطالعه‌ی آن شروع کردی؟ گفتم: زمانی است که به مطالعه آن مشغول نگشته‌ام. فرمود: دیشب در مدرسه قراطایی با جماعتی ننشسته بودی و مطالعه آن کتاب نمی‌کردی؟ چه اغلب خواب‌ها فکری و ذکری است، اگر در فکرت نبود در خوابت ننمودی».

مولانا گوید: «بعد از آن تا شمس در حیات بود به خواندن آن نپرداختم». با ندیشه خوانی ذهنی و فراست، شمس، مولانا را متنبه می‌کند که خواب تو دلیل است که ذهنت مشغول به آن کتاب می‌باشد و خواب مولانا رؤیایی کامجوست. (خط سوم، ص 567)