ربّ
ربّ به معنای پروردگار.
خدا معبود عالم و مربّی عالمیان و تربیت‌کنندهٔ نفوس است. ربّ از اسمائی است که از نصوص وارده تأیید می‌شود که اسم اعظم است.
نه‌تنها ربّ عرش، بلکه ربّ همه چیز است. چون خالق است تدبیر کننده هم می‌باشد. تکفّل همهٔ مخلوقات از عامّ و خاص با اوست و هرکس را که قابلیّت تربیت داشته باشد، به کمال می‌رساند.
ربّ، در اصل به معنی تربیت و پرورش است؛ یعنی ایجاد کردن حالتی پس از حالتی دیگر در چیزی تا به حدّ نهایی و تمام و کمال آن برسد.
در لغت عرب «ربّ» به کسی گفته می‌شود که تدبیر و کارگردانی شیئی به او واگذار شده و سرنوشت آن در اختیار او باشد و اگر در لغت عرب به مالک خانه و دایهٔ کودک و کشاورز مزرعه ربّ می‌گویند، از این جهت است که اختیار ادارهٔ آن‌ها به او واگذار شده است و سرنوشت آن‌ها در دست او قرار دارد. اگر خداوند را ربّ می‌نامیم، برای این است که سرنوشت کلیّه شئون ما از وجود و هستی، حیات و ممات، روزی و رزق و تقنین و تشریع و آمرزش در دست او قرار دارد.
ربّ، مالکی است که امر مملوک خود را تدبیر کند.
ربّ به معنی مالک مصلح است؛ بنابراین به هرکس که مالک چیزی باشد، گفته نمی‌شود. بلکه، به مالکی می‌گویند که درصدد اصلاح و حفظ و تدبیر مُلک خویش است. به همین دلیل به معنی تربیت کننده و پروش دهنده نیز آمده است.
از نظر لغوی دارای پنج حکم است که مستلزم پنج صفت می‌باشد: ثبات (پایداری)، سیادت (سروری)، اصلاح (امور و نفوس)، ملک (عظمت و سلطه) و تربیت (پرورش). پس معنی ربّ عبارت است از: مصلح و سیّد و مالک و ثابت و مربّی.
ربّ، کسی است که شأن او سوق دادن اشیاء به‌سوی کمال و تربیت آن‌ها باشد و این صفت به صورتی ثابت در او باشد.
مفاهیمی چون مالکیّت، سیادت، قیومیّت، ملازمت، تداوم بخشیدن، برآوردن حاجت، تعلیم یا تغذیه همه از لوازم و آثار ربوبیّت است.
یکی از اسماء الهی «ربّ» است که به معنی تربیت‌کننده، آقا، ارباب و مالک می‌آید. خداوند که ربّ الارباب است مرّبی همهٔ موجودات می‌باشد.
ربّی الاَعلاست وردِ آن مِهان **** ربّ اَدنی درخورِ این ابلهان (مثنوی)
در سوره فاتحه ۲ آمده: «الحمد لله ربّ العالمین؛ سپاس برای خداوندی است که پروردگار جهانیان است.»
در سوره صافّات ۱۰۰ آمده: «ربّ هب لی مِنَ الصّالحین: پروردگارا (فرزندی) از شایستگان به من ببخش.»
در سوره صافّات ۱۲۶ آمده: «الله ربَّکُم و ربَّ آبائکم الاَوَّلین: خداوند پروردگار شما و پروردگار نیاکان شماست.»