سوء نیت (نیت بد)
نیت هر کاری از دو حال خارج نیست؛ یا خیر است و یا شر. در صورت دوم یا نیت را جامه عمل نمیپوشاند و از آن چشمپوشی میکند چون خداوند رئوف است برای شخص چیزی نمینویسد اما وقتی نیت خیری میکند اگرچه به عمل نرسد، یک حسنه در نامه اعمال مینویسند. افرادی که نیت بد – همانند دزدی کردن، قرض دیگران را ندادن، مهر زن را نپرداختن در درازمدت دارند – بدانند نیت مقدمه است، کمکم در عمل به آن گرفتار میشوند و کسانی که مصرّ در اندیشه سوء هستند نهتنها مریض هستند بلکه مورد مواخذه شدید قرار میگیرند، اگرچه در عمل نتوانند به اندیشه بدشان برسند. انگیزه صاحب این مرض هر چه باشد او را بهغفلت و نفاق میاندازد و چهبسا کارهای صحیح را در معرض غیر آن میاندازد، مثلاً ازدواج برای حفظ دین است او این کار را فقط برای اطفاء غریزه شهوت انجام میدهد نه حفظ دین!! راه علاج این شخص این است که نیت را همیشه در راه صحیح و غرض الهی و عقلانی قرار بدهد و بداند که اهل قساوت و معاصی بزرگ و خونخواران از اوّل چنین نبودند، کمکم از نیت بد به آن مبتلا شدند. پس بهتر است با مراقبه در خفا و پنهان دل را از آمدن هر تیر شیطانی و خیالی حفظ بدارد تا راه نجات پیدا شود. به ذهن بسپارد که «نیت مؤمن بهتر از عمل اوست.» چون در عمل احتمال خطا میرود ولی در نیت کمتر احتمال خطا وجود دارد. آنچه موجب رضایت حق است را در عمل با نیت درست انجام دهد. از انفاق و تکریم مؤمن، مشایعت دوستان، عیادت مریض و مانند اینها غافل نشود. با افراد دو رو و چاپلوس و کج مدار و ریاکار رفاقت نکند که سبب شود نیت را غبار ناخالصی بگیرد.
چون نیت را خدا میداند و از خلق پنهان است، خداوند به نیت حسن، عطایایی دهد که در وقت عمل به خاطر غبار عارض به آن ندهد. پس حفظ اندیشه از هر غبار و زنگ، لازم و ضروری است.