سی‌وسه جواب

جدّم آیت‌الله سید حسن کشمیری از علماء و مراجع کربلا بود و در آذربایجان ایران مقلد داشت. خیلی ملّا بود و همچنین صاحب کرامت بود. آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی شاگرد ایشان بود.

از سن پانزده‌سالگی (توضیح آنکه استاد، درس جدید یا مکتب‌خانه نرفتند و از اول مقدمات درس حوزوی را شروع کردند اما از سن پانزده‌سالگی رسماً به‌عنوان یک طلبه کوشا و فاضل شناخته می‌شوند. فرمودند من هنوز ریش صورتم روئیده نشده بود که پدرم بر سرم عمامه گذاشت).

منطق یعنی حاشیه ملّا عبدالله را نزد آقا شمس بادکوبه‌ای و لمعه را نزد آقا سید احمد اشکوری و رسائل و مکاسب را نزد شیخ مرتضی طالقانی خواندم.

او در سیر و سلوک شاگرد آخوند کاشی بود، بیش از ۱۰ سال نزد ایشان بودم و بیشتر درس‌ها را نزدش خواندم. او صاحب کرامت بود و ضمیر (نیت باطنی) را می‌خواند.

بله، روزی یک عربی آمد و نزد او از سنگ‌باران کردن خانه‌اش از جانب اجنه، شکایت کرد و گفت: چیزی بدهید تا این مشکل حل شود. ایشان فرمود به سمت قبله بایست و بگو: یقول مرتضی خادم محمّد و آل محمّد اخرجوا من الدار: یعنی مرتضی طالقانی خادم محمّد و آل محمّد می‌گوید: ای اجنه از این خانه خارج شوید. آن مرد رفت و بعد از مدّتی آمد و گفت: دیگر اجنه خانه‌ام را سنگ‌باران نمی‌کنند.

چهار، پنج سال.

ایشان انسان ملکوتی و الهی و فانی فی الله بود، شخص بزرگی بود.

ذکر یونسیه به عدد ۴۰۰ مرتبه را در سجده و ذکر یا حی یا قیوم را به من دادند.

شیخ علی‌اکبر اراکی شخص بزرگی بودند و از شاگردان آخوند خراسانی بود. در عرفان بزرگ بودند.

نزد آیت‌الله خوئی.

بله، جا دارد.

او شخص ملکوتی بود، میان مردم نبود، فانی فی الله بود. وقتی جنازه سید علی آقا قاضی را تشییع کردند، عبا دوزی که گاهی قاضی (به خاطر بعضی صفات پسندیده) در دکانش می‌نشست؛ دید خیلی در تشییع شرکت کردند، تعجب کرد و گفت: او گاهی دکانم می‌نشست، ولی نمی‌دانستم آدم ملّایی هست. آقای قاضی خود را نشان نمی‌داد.

بله، ایشان ذکر اللهم اغننی بحلالک عن حرامک و بفضلک عمّن سواک را فرمودند زیاد بگو.

ایشان در مدرسه جدّ ما سید محمدکاظم یزدی بود با او آنجا آشنا شدم. دوران طلبگی ایشان مهذّب بودند و کتاب رسائل قسمت اصالة البرائة را نزد ایشان خواندم.

روزه زیاد می‌گرفت، ذکر یونسیه را ترک نمی‌کرد. منزوی از خلق بود و از مردم دوری می‌کرد. توکل او بر خدا قوی بود.

آیت‌الله بهجت؛ شیخ علی محمّد بروجردی که خیلی مبرّز بودند؛ آقا سید احمد کشمیری شخص بزرگی بود و او قاضی ثانی (قاضی دوم) بود و شب‌ها نمی‌خوابید.

نه، عنایتی نداشتند (چون سیره ایشان بر تهذیب نفس بود، نه حفظ الفاظ و عبارات و کلمات…)

هرچه می‌تواند روزه بگیرد، عزلت از مردم کند، کم بخوابد، نماز شبش ترک نشود، ذکر یونسیه چهارصد مرتبه در سجده بگوید؛ البته کملّین سه هزار مرتبه می‌گویند، راهی به غیر از این نیست.

بدون استاد نمی‌شود. تمام راه‌ها استاد می‌خواهد؛ الحمدلله رب‌العالمین.

روزی یک ساعت با حضرت خلوت کنید، در جای خلوت زیارت سلام علی آل یاسین بخوانید، المستغاث بک یابن الحسن والمستعان بک یابن الحسن به عدد زیاد بگوئید. یا صاحب‌الزمان ادرکنی یا صاحب‌الزمان اغثنی بگوئید. توسل به او پیدا کنید تا رفاقت با حضرت زیاد شود.

آقا قاضی پسری داشتند (به نام سید باقر که در کودکی برق او را گرفت) وفات کرد مادر و زن‌های توی خانه خیلی گریه می‌کردند.
ایشان فرمودند: پسرم الآن پیش من بود، این‌ها بی‌خود گریه می‌کنند.

قالب مثالی پسر (یعنی روح او) را می‌دیده است.

از بچگی به این کار عشق داشتم، دائم با پیرمردها علمای عامل بودم، با جوان‌ها نبودم. با شیخ محمّد حسین تهرانی که از شاگردان آخوند خراسانی بود، زیاد بودم.

آدم خوبی بود. با شیخ علی‌اکبر اراکی هم زیاد بودم.

همه‌اش وادی‌السلام بودم، گاهی شب‌ها هم آنجا می‌خوابیدم.

روح و ریحان، وادی‌السلام بهشت است.

گفتند: ایران را چطور دیدید؟ گفتم: تاریک است.

گفتند: از خرید خانه مضایقه نکن، برایمان همین خانه (خیابان دور شهر خیابان صدوق قم) را خریدند.

شخص بزرگی بود، نظیر نداشت. اراده عجیبی داشت. مستقیم در کار بود. ثبات داشت، کأنّه می‌دید، از آرامش برخوردار بود.

نه

بله، ارادت داشتم.

بله، من در جواب گفتم: به ایران می‌روی و در آنجا دفن می‌شوی.

ایشان از من سؤال کرد: آیا در آینده حکومت ایران هستم؟ گفتم: نه، آنجا نیستی.