صفات و خصال امام علیهالسلام
امام باقر فرمود: «قسم به خداوند، روش و شیوه حضرت علی علیهالسلام چنین بود: همانند بندهها غذا میخورد و بر زمین مینشست و اگر دو پیراهن سنبلانی میخرید خدمتکارش را خبر میکرد تا هرکدام را میخواهد بهترینش را انتخاب کند و خود آن دیگر را میپوشید، هرگاه پیراهنی آستینش بلندتر بود خود آن را قطع میکرد و اگر دامن لباس عربیاش از برآمدگی و قوزک پاشنه پا میگذاشت آن را کوتاه میکرد پنج سال که خلیفه بود (برای خود) نه آجری بر آجر و نه خشتی بر خشت نهاد و نه مالک دهی و نه طلا و نقرهای شد تا از خود به ارث گذاشته باشد به مردم نان گندم و گوشت میخورانید ولی خودش به منزل میرفت و از نان جو و سرکه استفاده میکرد؛ اگر دو کار خداپسند برایش پیش میآمد، سختترین را انتخاب میکرد و هزار بنده از دسترنج؛ دستی که به خاکآلوده و با چهرهای عرق کرده، خرید و آزاد کرد.
هیچکس طاقت کار او را نداشت و در شب و روز هزار رکعت نماز میخواند و شبیهترین مردم به آن حضرت، امام زینالعابدین علیهالسلام بود و بعد از او کسی را طاقت عمل او نبود». یکی از تابعین از انس بن مالک شنید که این آیه «أمّن هو قانت آناء اللّیل ساجداً و قائماً یحذر الأخره و یرجو رحمه ربّه»(زمر:9) «آیا آن کس که شب را به سجده و قیام و طاعت پردازد از عذاب آخرت ترسان است و به رحمت خدا امیدوار است». درباره حضرت علی علیهالسلام نازل شده است. آن مرد گوید: «آمدم به نزد علی علیهالسلام تا ببینم چگونه عبادت پروردگار را میکند؛ خدا را شاهد میگیرم که وقت مغرب نزد او رفتم، دیدم با اصحابش نماز میخواند، وقتی نماز تمام شد شروع به خواندن تعقیبات نمود تا اینکه برای نماز عشا برخاست؛ بعد حضرت به منزلش آمد و من هم با او با منزلش درآمدم و او در طول شب تا طلوع فجر، مشغول نماز و تلاوت قرآن بود پس وضو را تجدید کرد و به سوی مسجد رهسپار شد و با مردم، نماز جماعت را برقرار کرد، بعد مشغول تعقیب شد تا آفتاب، طلوع کرد؛ بعدازآن مردم به حضرتش رجوع کردند ازجمله دو مرد برای محاکمه، نزدش نشستند و پسازآن دو مرد دیگری آمدند تا وقت ظهر حضرت، مشغول قضاوت و دادرسی بود؛ وضویی برای نماز ظهر گرفت و نماز را به جماعت برقرار کرد، بعد مشغول تعقیبات شد تا نماز عصر را با آنها خواند. بعد وقت مراجعات مردم میرسید، دو نفر دو نفر میآمدند تا حضرت در موردشان فتوا دهد و قضاوت کند تا آفتاب غروب کرد؛ من گفتم: خدا را شاهد و گواه میگیرم که این آیه درباره حضرتش نازل شده است». (امالی الصدوق، ص 232)