صمت (سکوت)

صمت بر دو قسم است: لسانی و قلبی. سکوت لسانی آن است که سخن غیر الهی و غیرضروری گفته نشود. سکوت قلبی آن است که اندیشه غیرضروری موجودی از موجودات را در نفس نیاورد و یاد غیر خدا را از دل نگذراند. 1- اگر کسی دلش صامت باشد، زبانش به حکمت گویا شود.

2- اگر کسی زبان و دلش لباس سکوت را نپوشیده باشد، سرزمین وجودش مملکت شیطان می‌شود.

3- اگر کسی صمت زبانی داشته باشد و قلبی نداشته باشد وزر و وبال خفیفی داشته باشد.

صمت قلبی از صفات مقربین اهل کشف و شهود است، حال‌آنکه صمت سالکین نجات از آفات است. حال صمت مقربین گفتگوی تأنیسی است. مقام صمت آن است که متکلمی را نبیند مگر آن کس که کلام را در عبد پدید آورد و آن خداوند خالق کل اشیاء است و عبد بالعرض متکلم است، اما حال صمت آن است که خدا را رؤیت کند و مشاهده نماید که خدا کلام را در عباد ایجاد کرده است. آن کس که صمت لسانی و قلبی داشته باشد، سرش از کمند حجب نجات یابد و پروردگارش بر قلب او تجلی کند.