عاقل کیست؟

نقل است که امام صادق علیه‌السلام از ابوحنیفه پرسید که: عاقل چه کسی است؟ گفت: آن‌که تمییز کند میان خیر و شرّ. فرمود: بهایم (حیوانات) نیز تمییز توانند کرد میان آن‌که او را بزند یا آن‌که او را علف دهد. ابوحنیفه گفت: به نزدیک تو عاقل چه کسی است؟ فرمود: آن‌که تمییز کند میان دو خیر و دو شرّ تا از دو خیر، خیرالخیرین و از دو شرّ، خیرالشّرین را برگزیند.

در توضیح این حدیث گفته می‌شود عاقل میان دو کار خیر، آن‌که آثار مادی و معنوی‌اش بیشتر است را می‌گزیند و در تنگنای دو کار شرّ، آن‌که آثار بدی و عوارض آن کمتر است را انتخاب می‌کند.