نفی جبر و تفویض

امام‌ صادق ‌علیه‌السلام فرمود: «خداوند عزّوجل آفریده‌ها را آفرید و می‌دانست که آنان به چه سو روی می‌آورند. آنان را امر و نهی کرد. به هر آنچه که آنان را فرمان داده بود، راهی برای دست‌یابی به آن قرار داد و از آنچه که آنان را نهی کرده بود، راهی برای ترکشان گذاشت. آنان انجام دهنده و یا ترک کننده نیستند، مگر به اذن خدای عزّوجل».

چون انسان در فعل و ترکش، مختار و مأذون از طرف خداوند است، لذا به جبر، گناه نمی‌کند و بی‌اراده، عمل به واجبات نمی کند. خداوند خیر مطلق است و توفیق و نیروی انجام حسنات را به قابلین و طالبین به فضلش می‌دهد. امّا در انجام معاصی، بنده کاملاً به اختیار است و کیفر و عقاب، اثر وضعی مناهی می‌باشد که انجام داده است.