همسران امیرالمؤمنین علیهالسلام
اول زنی که امام اختیار کرد، فاطمه زهرا علیها السلام دختر پیامبر صلیالله علیه و آله بود. حضرت صادق علیهالسلام فرمود: خداوند حرام کرد زنها را بر امیرالمؤمنین، مادامیکه فاطمه علیها السلام در حیات بود؛ ابی بصیر عرض کرد: چرا؟ فرمود: چون فاطمه علیها السلام طاهره بود و خون حیض، نمیدید.
دوم، امامه دختر ابی العاص که مادرش زینب دختر رسول خدا بود، بنا بر وصیت حضرت زهرا علیها السلام امام او را به زنی گرفت و او مادر محمد اوسط است.
سوم، خوله دختر جعفر بن قیس، مشهور به حنیفه بود؛ وقتیکه اسراء یمامه را وارد به ابی بکر کردند خوله فرمود: والله کسی مالک من نمیشود مگر کسی که خبر دهد که من در اول ولادتم چه سخن گفتم. امام، قضایای کودکیاش را فرمود و او را به زنی اختیار کرد. خوله، مادر محمد حنفیه است.
چهارم، امالبنین که از قبیلهٔ بنی کلاب بود، او مادر حضرت عباس بود و محبتش به امیرالمؤمنین و فرزندان فاطمه مشهور و نسبت به زنان دیگر حضرت، غیر فاطمه علیها السلام دارای عظمت و شرافت بس مهم میباشد.
پنجم، اسماء بنت عمیس است؛ او اول، زوجهٔ جناب بن ابیطالب بود، بعد از شهادت جعفر طیار در موته، ابوبکر او را تزویج کرد و محمد بن ابی بکر از او متولد شد؛ بعد از فوت ابی بکر، امیرالمؤمنین علیهالسلام او را تزویج کرد و از او یحیی و عون متولد شدند.
ششم، محیاه دختر امرءالقیس بن عدی است؛ امیرالمؤمنین علیهالسلام وقتی امرءالقیس را ملاقات کرد فرمود: من علی بن ابیطالب و پسر عم پیامبرم و اینان (امام حسن و حسین علیهم السّلام) پسران من از دختر پیامبرند و میل مزاوجت با تو داریم. امرءالقیس، دخترش محیاه را به تزویج امیرالمؤمنین و دیگر دخترش را به تزویج امام حسن علیهالسلام و دختر سوم خویش، رباب (مادر سکینه) را به تزویج امام حسین علیهالسلام درآورد.
هفتم، ام سعید دختر عروه بن مسعود ثقفی که عمهٔ لیلی، زوجهٔ امام حسین علیهالسلام میباشد.
هشتم، لیلی دختر مسعود بن خالد دارمیه بود.
نهم، ام حبیبه دختر ربیعه بود و از او عمر و رقیه دوقلو به دنیا آمدند و همین رقیه، زوجهٔ مسلم بن عقیل شد که با اسراء اهلبیت کربلا همراه بود.
دهم، صهباء دختر عباد بن ربیعه بود؛ او از اسراء یمامه و حضرت او را به چهل دینار خرید.
بعد از شهادت حضرت، فقط چهار زن زنده بودند: امالبنین، امامه، اسماءبنت عمیس و لیلی. (منتخب التواریخ، ص 120- عمده الطالب- منتهی الامال- الاصابه- ریاحین الشریعه)