یاد دم به دم؟
مولانا در مثنوی در دفتر اول میفرماید:
ما همه شیران، ولی شیر عَلَم **** حملهشان از باد باشد دَم به دَم
حملهشان پیدا و ناپیداست باد **** آنکه ناپیداست، از ما کم مباد
یعنی ما همه شیریم ولی از نوع شیرانی هستیم که روی پرچمها نقش میزنند و آن شیرهای منقوش هر لحظه با وزش باد به جهش و اهتزاز در میآید. حرکت شیرهای منقوش بر پرچم آشکار است و به چشم میآید ولی خود باد دیده نمیشود.
فیض و لطف آن خدایی که ظاهراً به چشم نمیآید از ما کم مباد (و به نسخه دیگر گم مباد) این تمثیل برای بیان ظهور کثرت و خفاء وحدت است. ظاهر نمودهای حسی طبیعت را میبینند، اما مؤثر حقیقی را نمیبینند. این تمثیل بیانگر فنای افعالی است و مراد از فنای افعالی این است که سالک به مرتبهای از کشف برسد که هیچ فعلی را به خود نسبت ندهد و همه افعال و احوال را از حقتعالی بداند.