آخرت
آخرت به معنی پایان، پسین و دیگر است و عبارت از جهانی است که مردم پس از مردن به آن درمیآیند و برای همیشه آنجا میزیند.
به آخرت، قیامت، رستخیز، روز واپسین گویند.
در مواردی قرآن از آخرت به «الیوم الآخر» تعبیر کرده. در این تعبیر دنیا، روز اول به شمار آمده است و آخرت، روز دیگر. همچنین «دارالقرار» یکی دیگر از تعابیر قرآن درباره آخرت است.
از قرآن مجید چنین برمیآید که «ایمان به آخرت» یکی از ارکان اساسی دعوت همه پیامبران بوده است.
و در قرآن «ایمان به آخرت» همراه با «ایمان به خدا» و «ایمان به نبوّت» یکی از سه رکن اساسی دین اسلام به شمار آمده است.
برزخ، قیامت، حشر و نشر، صراط، حساب، شفاعت، بهشت و دوزخ واقعیات عالم آخرتاند و ایمان به آخرت که در قرآن از مسلمانان خواسته شده، ایمان به همه این موضوعات را در برمیگیرد.
آخرت، عالم ملکوت است و از زمان و مکان خارج است. در آنجا همه چیز جنبه بقا دارد. نعمتها و عذابها در آخرت از نظر کمیت و کیفیت محدود به حدود این جهان نیست.
خداوند در سوره فاطر ۳۶ فرمود: «برای کافران آتش دوزخ (آماده) است که (در آن) نه کارشان تمام میشود که بمیرند و نه از عذاب آنان میکاهند، بدین گونه هر ناسپاسی را کیفر میدهیم.»
و در سوره زخرف ۷۱ فرمود: «و در آنجا (بهشت) آنچه دلها بخواهد و چشمها لذّت برد، فراهم است و شما در آنجا جاودانه خواهید بود.»
یوم آخرت روزی است که شب ندارد. حیاتی است که موت ندارد. بقایی است که فنا ندارد. وقتی چشمت را از دنیا بستی و به درون باز کردی، از این روز سر درمیآوری.
امیرالمؤمنین علیهالسلام در حکمت ۸۹ نهجالبلاغه فرمود: «هرکس امور آخرتش را اصلاح کنند، خدا امور دنیای او را اصلاح خواهد کرد.»
امیرالمؤمنین علیهالسلام در حکمت ۲۵۱ نهجالبلاغه فرمود: «مَرارةُ الدّنیا حَلاوَةُ الآخِرَةِ و حَلاوَةُ الدّنیا مَرارَةُ الآخِرَةِ: تلخکامی دنیا شیرینی آخرت و شیرینی دنیا (ی حرام) تلخی آخرت است.»
در عالم قیامت همه چیز برای صاحبش حضوری است. احتیاج به پرسش نیست تا کسی بر ملائکه اشکال کند، چرا که «علم حضوری» است. خداوند در سوره تکویر آیات ۱۴ – ۱۰ درباره قیامت چنین میفرماید: «در آن هنگام نامه اعمال گشوده شود و از آسمان پرده برگرفته شود و دوزخ شعلهور گردد و بهشت نزدیک شود (در آن هنگام) هرکس میداند چه چیزی آمده کرده است؛ عَلِمَت نَفسٌ ما اَحضَرَت» و در سوره انفطار آیات ۵۴ میفرماید: «وقتیکه مردگان خارج شوند، هرکس میداند آنچه را که از پیش فرستاده آنچه را برای بعد گذاشته است؛ عَلِمَت نَفسٌ ما اَحضَرت»
پس آنچه در اخبار برای سؤال و حساب قیامت آمده است زبان قال نیست، بلکه برای تفهیم است. چه آنکه عالم ملکوت حضوری است.