آفتپذیری
اگر درختی بخواهد رشد کند و ثمر بدهد به حراست و مراقبت و سمپاشی و کود و امثال اینها احتیاج دارد. اگر باغبان مراعات نکند نه درخت به رشد حقیقی میرسد و نه خوب میوه میدهد. انسان هم اگر بخواهد به کمال برسد، تزکیه و اصلاح نفس لازم دارد؛ اما بعضیها مبتلابه مرض «آفتپذیری» هستند یعنی ایمانشان رنگ شرک به خود میگیرد و یقینشان بوی شک میگیرد و عباداتشان چهره ریا به خود میگیرد. این ضعف بسیار بزرگ است. شخص امانت میگیرد آفت خیانت سراغش میآید. عوض عدل، تیر جور را رها میکند. ریاست را میپذیرد آفت فخرفروشی او را میگیرد. علم میآموزد آفت ترک عمل او را میگیرد. آفت دین هوی پرستی و آفت علما دوستی ریاست و آفت ثروت بخل است و به قول پیامبر عظیمالشأن صلیالله علیه و آله: «برای هر چیز آفتی است.» پس از یک طرف مراعات اعتدال در تزکیه نفس و از طرف دیگر مواظبت بر افکار و خواطر سوء لازم است. البته در دل از حقتعالی باید استمداد کند و از تلوّن و دمدمیمزاج بودن پرهیز کند و بداند که صرف دانستن در مبارزه با آفات کافی نیست و باید با اصولی کار کند که اگر نکند احتمال دارد در آینده خرابی و نابودی به بار آورد.