ابرار

ابرار جمع بِرّ است به معنای نیکی، احسان کردن.

کاری که ابرار می‌کنند؛ هیچ جزا و نفعی را در نظر نمی‌گیرند و صرفاً نیکی را به خاطر نیکی انجام می‌دهند.

معرفی ابرار را از سوره بقره ۱۷۷ می‌توان کاملاً یافت: ایمان به خدا و قیامت و ملائکه و کتاب‌های آسمانی و پیامبران،‌ دادن مال بر حب خدا به ذوی القربی و یتیمان و مساکین و در راه مانده و سائلین، آزاد کردن بندگان، گزاردن نماز، دادن زکات، وفای به عهد، صبر در کارزار و سختی‌ها و رنج، اینان را راست‌گو یافتن.

در آیات بسیاری مانند «مطففین ۲۱۱۸»، «انسان ۶۵»، «مطففین ۲۸۲۲» درباره ابرار است.

مقرّبان همه کمال‌های ابرار دارند امّا مراتب ابرار از مقرّبان پایین‌تر است.

در سوره آل‌عمران درباره عاقلان درون‌نگر «اولی الالباب» آمده که گویند «خداوندا توفّنا مع الابرار: ما را بمیران در ردیف ابرار» معلوم می‌شود ابرار مقامی بلند دارند که فرزانگان تقاضای حشر با آنان را دارند.

از مجموع روایات برمی‌آید که امامان مصداق اکمل ابرار هستند. پیامبر صلی‌الله علیه و آله فرمود: «وصی‌ام و خلیفه بعد از من علی بن ابیطالب و دو فرزندش حسن و حسین و نُه نفر از صلب حسین‌اند که ائمه ابرار هستند.» پیامبر صلی‌الله علیه و آله به حسین علیه‌السلام فرمود: «ای حسین تو امام فرزند امام برادر امام و نه نفر از فرزندانت ائمه ابرار هستند.» و بعد از آنان اهل‌بیت و اصحاب خاص (مانند بُشر حافی که امام کاظم علیه‌السلام را درک کرد در خواب پیامبر صلی‌الله علیه و آله فرمود به چهار صفت تو را به مقام ابرار رساندم) و در هر زمان هر کس صفت ابرار را داشته باشد مصداق ابرار باشد.

اما آنچه در کتب عرفا و اهل تصوّف از تعداد ابرار نوشته شده است مدرکی متقن پیدا نشده است و صرف گفتاری دلیل تامّ نیست.