اخلاق و عرفان

مراقبه

ما ماهیت صفات را در فکر و عقل درک می کنیم و می فهمیم، نه خود صفات و وجود آن را. ما از علت پی به معلول می بریم، از آثار صفات بر برهان لِم به صفات آگاه می شویم.

ملکوت هر چیز روحانیّت و باطن آن چیز است که لطافت دارد و جنبه مادی ندارد.

صوم (روزه)

معرفت حقایق اشیاء.

لازمه‌اش نیست، لکن گوش برزخی، بر اثر باز شدن چشم برزخی مفتوح می‌شود؛ گاهی ارواح را می‌بیند امّا سخنی از آن‌ها نمی‌شنود و یا به عکس، گوش، صدای امام و یا روحی را می‌شنود، اما به چشم برزخی نمی‌بیند.

کُنه وجود حق در غایت خفاء است و همه موجودات وجودشان از حق است، حتّی عقرب وجود اصلی‌اش به‌حسب حیات خیر محض است. به تعبیر دیگر وجود همه تابع و اشعه آن وجود حقیقی است.

برای اولیاء اتفاق می‌افتد، حتی مرحوم سیّد هاشم حدّاد سه روز حالت تجرّد برایش حاصل شد که البته مکاشفه این طول زمانی را ندارد؛ و با مداومت ذکر یونسیه با شرایطش تجرّد می‌آید.

اگر صفتی یا حالی ملکه شده باشد می‌ماند و الّا حالات غیر ملکه‌ای به اندک غفلتی از بین می‌رود.

ما فاعل ما به الوجود هستیم، باید لیاقت پیدا کنیم تا به مقامات برسیم. قرآن زیاد خواندن، نماز شب و امثال این‌ها مقام می‌آورد. چنانکه در قرآن سوره اسراء آیه ۷۹ «مقام محمود» را به سبب نافله شب، خداوند متذکر شده است. چون عبد غفلت نکرد به عمل – نه به قصد ثواب – به مجاور حق می‌رسد که مقامی بلند است.

مکاشفه فردِ ادنی و مدت زمانی‌اش کم است و معاینه فرد أکمل و ظهور و بروز دارد، در واقع خود مُشاهَد را کنار خود می‌بیند.

اگر کسی واقعاً حقایق را دید، به مطالب صوری و دنیوی دل نمی‌بندد، اگر بست عارف حقیقی نیست و فانی در حق نشده است.

آری.

هر اسمی و صفتی یک نور مختص دارد که در تجلّی به آن ظاهر می‌شود، یک جا نور مبین، یک جا نور ابهج که بستگی به قابلیت شخص دارد.

شباهتی به زندگی دنیا دارد، اینجا مُلکی و مادی است، آنجا اهل برزخ به حقایق ملکوتی متنعّم هستند.

پیامبر به مقام کلّ و فوق همه است، در یک جزء از هزاران جزء این شخصی که یتیمی را اطعام داده همراه پیامبر، آن هم در طول، نه در عرض می‌باشد، به خاطر عظمت و بزرگی عمل اطعام به بی پدران، این درجه داده می‌شود.

طیّ الارض مراتبی دارد برای ائمه علیهم‌السلام به معنای پیچیدن زمین و برای غیر آن موکّلی از فرشته یا جنّ مؤمن، انسان را سیر می‌دهد.

مرحوم آقا سید علی قاضی می‌فرمودند: با تخلیه، تحلیه و تجلیه خواهد آمد.

ظرف بعضی از اوّل بزرگ و ظرف وجودی افرادی از اوّل کوچک است، آنان که زحمت می‌کشند احتمال دارد ظرف آنان کوچک، لذا بهره‌شان هم قلیل است؛ و یا مقتضی ندارد و شرایط جمع نیست!

عرفاء سالک متلوّن را نمی‌پذیرند، وقتی سالکی به استادی کامل مربوط شد باید تحت اشراف او به مجاهدات نفسانی بپردازد و الّا با این در و آن در زدن، به جایی نخواهد رسید.

بهترین آن سجده است مانند ذکر یونسیه «لا اله إلّا أنت سبحانک انّی کنتُ من الظّالمین» یا ذکر سجده حضرت موسی بن جعفر علیه‌السلام «عَظُمَ الذّنْبُ مِنْ عَبْدِکَ فَلْیَحْسُنِ العَفْوُ مِنْ عِنْدِکَ».