اراده

حق‌تعالی این چرخ گردون را می‌چرخاند و همهٔ صورت‌ها و ممکنات، در تحت تصرف ارادهٔ اوست. هر چرخی که می‌چرخد از دست عقل و مدیر و سازنده‌ای می‌چرخد و حرکت همهٔ موجودات از عقل کل مدبّر یعنی حق‌تعالی است؛ چطور روح تن را به حرکت درمی‌آورد. گردش باد از کجاست؟ از تصرف ارادهٔ حق است که به طرفی می‌وزد. دم و بازدم انسانی از کجاست؟ از جان است که او تحت تصرف جان جانان می‌باشد. باد را خداوند بر قوم عاد فرستاد که همانند اژدها شد، ولی همان باد بر مؤمنان صلح و امان و مدارا شد. در واقع تمام طبقه‌های زمین و آسمان در دریای روان در حرکت و مانند خاشاکی هستند که حرکت او از آب است. اگر آب بخواهد خاشاک را از حرکت بیندازد، او را به ساحل می‌کشاند. پس موت و حیات و همهٔ صور ممکنات به ارادهٔ حق در حرکت و سکون هستند.