الوهیت

نام مرتبه‌ای است که جامع تمامی مراتبِ اسماء و صفات است.

و الله نام صاحب این مرتبه است؛ یعنی ذاتی که مستجمع صفات جمال و جلال و جمیع کمالات است. معبود حقیقی و نامتناهی و همهٔ اسماء و صفات و افعال او را توصیف می‌کنند؛ اما اسم الله فقط مختص ذات واجب‌الوجود اوست.

صاحب الانسان الکامل گوید: الوهیت، جمع حقایق وجود و حفظ آن حقایق در مرتبت خود آن است؛ و منظور از «حقایق وجود» احکام مظاهر با ظاهر آن‌ها یعنی حق و خلق است.

بالاترین مرتبه‌ای که تحت الوهیت است احدیت می‌باشد و واحدیت یکی از تنزّلات حق از احدیت است؛ بنابراین بالاترین که واحدیت را شامل است رحمانیت و بالاترین مظاهر رحمانیت در ربوبیت و بالاترین مراتب ربوبیت در نام «ملک» است. پس ملائکه تحت ربوبیت، ربوبیت تحت رحمانیت، رحمانیت تحت واحدیت و واحدیت تحت احدیت و احدیت تحت الوهیت است؛ زیرا الوهیت اعطاء حقایق وجود و غیر وجود است با احاطه و شمولی که دارد.

هست الوهیّت رِدایِ ذوالجلال هر که در پوشد، برو گردد وَبال (مثنوی)